پایگاه خبری گلدشت کرمان_ تکریم طرف مناظره یکی از روش های امام رضا(ع)در مناظرات بوده که مناظره بین امام و عمران نمونه ای از آن است. آن گاه که عمران اسلام آورد امام او را تکریم نموده و دنبال او فرستادند؛ وقتی عمران وارد شد امام خوش آمد گفته و محترمانه استقبال نمودند. از آن پس بود که نزد امام می آمد و از علم فراوان آن حضرت بهره می برد و خود یکی از دعوت کنندگان به اسلام شد. حکیمان، صاحبان اندیشه و بدعت گذاران به نزد او می آمدند و از وی درباره بهترین مسایل سئوال می کردند، عمران نیز به پرسش های آنها پاسخ می داد به حدّی که آنها از او اجتناب می کردند.
سازمان صداوسیما به منظور کمک به ایجاد یک فضای سالم انتخاباتی، اقدام به برگزاری مناظره بین نامزدهای ریاست جمهوری کرده است که قطعا با گفتمان و شفاف سازی عملکرد و برنامه ها در انتخاب اصلح موثر خواهد بود.
اما با توجه به پخش دو مناظره انتخابات ریاست جمهوری شاهد بداخلاقی ها و یا بدعهدی ها از سوی بعضی از نامزدها بودیم که صحنه مناظره را به جنگ روانی برای مخاطب مبدل کرده بود؛ اینجاست که باید به سیره رضوی نگاه کرد.
امام رضا(ع) در حین مناظره، هیچگاه طرف مقابل را تحقیر نمی کردند و حتی اگر اطرافیان، به تمسخر طرف مناظره اقدام می نمودند و می خندیدند، آنها را دعوت به ملایمت می نمود، چنان که در مناظره امام و سلیمان مروزی رخ نمود؛ آنگاه که امام(ع) تمام راه های جواب را بر سلیمان بست و سلیمان شروع به تناقض گویی کرد، همه حاضران در جلسه به سلیمان خندیدند، امام رو به مردم کرد و از آنها خواست نسبت به سلیمان ملایمت به خرج دهند و پس از آن گفتگو را ادامه دادند. حتی آن هنگام که در حین مناظره، سلیمان تناقض گویی می نمود مأمون گفت: وای بر تو سلیمان! چقدر این حرف غلط را تکرار می کنی؟! این سخن را قطع کن و به سراغ چیز دیگری برو. امام(ع) رو به مأمون کرد و فرمود: «رهایش کن؛ حرفش را قطع نکن، چون آن را دلیل حقانیت خود قرار می دهد. سپس رو به سلیمان کرد و گفت: ادامه بده ای سلیمان…» و گفتگو میان امام و سلیمان مروزی همچنان با پاسخ های آرام بخش آن حضرت ادامه پیدا می کند.
شیوه ای را که امام در این بحث و گفتگو به کار برده است، بی شک نکته ای جالب در فن مناظره به شمار می رود. روش آن حضرت این است که پس از پاسخ دادن به خصم، راه جواب را بر او نمی بندد، بلکه او را در طریق بحث و گفتگو آزاد می گذارد تا در راهی که هست پیش رود و به جایی برسد که دیگر راه را در برابر خویش بسته و حرکت در آن را ناممکن می بیند، در این هنگام ناگزیر به راهی که امام می خواهد او بدان رهنمون شود، باز می گردد و این پس از آن خواهد بود که مطلب را پذیرفته و بدان تن داده باشد.
علاوه بر این امام هیچ گاه قصد محکوم کردن و کوبیدن نداشت. بلکه هدفش صرفاً تعلیم و هدایت به حق بود. از این رو در مناظره با عمران گه گاهی به او می فرمود: «آیا مطلب را فهمیدی؟» یا می گفت: «آقای من، توضیح بیشتری بدهید.» در عین حال آن حضرت ضوابط خاص یک مباحثه و مناظره جدی و محکم را رعایت می نمود. برای مثال در مواردی که طرف مقابل به مسئله ای اقرار می کرد، ایشان به افراد می فرمود: «شاهد باشید که به این مسئله اقرار کرد.»
همچنین با نگاهی به مناظرات امام رضا علیه السلام روشن می شود که آن حضرت همواره ادب و اخلاق اسلامی را رعایت می کردند. ایشان به دور از نگاه متعصبانه دینی و نژادی، بر احترام به دیگران و پرهیز از کاربرد الفاظ ناپسند و تهمت تأکید می کردند و با الفاظ محترمانه ارتباط برقرار می کردند و می کوشیدند در گفتگوها فضای دوستی را حاکم کنند.
درجامعه اسلامی که صاحب فرهنگ و تمدن است و پایبند به قوانین شرعی، عرفی و اخلاقی چگونه برای دست یافتن به مسند قدرت به هر ریسمان پوسیده ای چنگ زده و شاید به مصداق آیه “خَسِرَ الدُّنْیا وَالاْآخِرَةَ ذلِک هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِینُ” خود را به بهای ناچیز میفروشند.
هر فردی در جایگاه نامزدی ریاست جمهوری، صرف نظر از این که بتواند رای مردم را برای ریاست جمهوری به دست بیاورد یا نه، در برابر جامعه مسئول است. این مسئولیت به خصوص در حوزه اخلاقی و اجتماعی حائز اهمیت است چرا که هر روزه میلیون‌ها انسان رفتار و گفتار او را زیر نظر می گیرند تا بتوانند انتخاب درستی داشته باشند.پس این فرد دارای یکسری مسئولیت اخلاقی و اجتماعی در برابر جامعه است که آنها را می توان در مواردی چون راستگویی، امانت داری، رعایت انصاف،عدالت، صداقت در گفتار، الگوسازی رفتارهای اجتماعی ارزشمند و … برشمرد.
از طرف دیگر بزرگترین وظیفه و رسالت هر نامزدی، ترجیح منافع ملی بر منافع فردی، جناحی، حزبی و تعلقات سیاسی و هر چیز دیگری است. به عبارت دیگر بزرگترین رسالت کاندیداها، توجه به منافع ملی و تلاش برای حفظ آن در هر شرایطی است و این همان چیزی است که در مناظره ها کمتردیده شد.
اعتماد عمومی به مسئولین بخصوص در جایگاه های انتخابی از ذخایر بی بدیل ملی و امانت عمومی است، که نباید مورد خدشه قرار گیرد.
بنابراین اگر نامزدها بخواهند در فصل تبلیغات، اعتماد مردم را جلب کنند، باید مسئولیت های اخلاقی و اجتماعی خود را جدی بگیرند که یکی از بهترین راه ها برای حفظ این شرایط، صداقت داشتن در کنار ارائه برنامه های واقعی و عملیاتی در جهت پیشرفت کشور برای ورود به عرصه انتخابات است.
امید است با حضور پر شور و امید وارانه آحاد جامعه در پای صندوق های رای،برگی زرین بر تاریخ پر افتخار میهن اسلامی افزوده شود.
نظرات