می خواهم بار سفر به دیاری بربندم که مردمانش را تکنولوژی ، غرق در خود نکرده باشد ، به سرایی که ندای موذنش ، مرا با خود تا خدا ببرد. کلاب یکی از روستاهای زیبای جیرفت است و نامش برگرفته از کلمه کل و آب به معنای گودال و فراوانی آب است.حدود ۱۰ کیلومتر تا جیرفت فاصله دارد با ۶۰۴ خانوار و۲۳۱۶ نفر جمعیت به همین منظور در این روزهای زمستانی مقصد بسیار مناسبی است و آفتاب نابش عجیب می چسبد. پس راهی این دیار می شویم؛
زیبا، گرم و پر از نخلهای سر به هواست. درختان پرتقال و نارنج ، صفای باغ‌هایش است و جوی‌های پر از آبش موجب تازگی هوا.
در کوچه و پس کوچه های کلاب که قدم میزنی، مردان و زنانی را می بینی که با لهجه شیرین جیرفتی ( ارم نارم ) ، در کنار بافت روستا، تابلویی عالی و چشم گیر را خلق کرده اند.
چشم‌انداز سرسبز روستا با صدای زنگوله و سرو صدای گوسفندان که در کوچه پس کوچه های روستا در غروب ناپدید می شوند، رویایی است که می تواند در روستای کلاب به حقیقت بپیوندد. گشاده‌رویی و میهمان‌نوازی از ویژگی‌های ذاتی مردمان این روستا به شمار می‌رود، به گونه‌ای که می‌توان ادعا کرد مهر و دوستی میراث بومی و محلی منطقه جنوب کرمان است.
اطراف روستا پوشیده از جنگل های کَل است که روستا را همچون نگینی در بر گرفته است.
یکی از مهمترین فرآورده های تولیدی در این روستا خیار و گوجه است که عطرش در روستا از چند فرسخی نیز استشمام می شود.
مردان روستا روز خود را در کشتزارها و باغات روستا به غروب پیوند می زنند .اینجا دغدغه هایت را می توانی به دل نسیم بسپاری و در الوان رنگهای روسری دخترک کوچک روستایی گم شوی و عطر باغات مرکبات را در پای نخلهای سر به فلک کشیده تنفس کنی.
رفاقت با زمین و خاک
کلابی ها نه تنها با انسان‌ها بلکه با زمین و خاک نیز رفاقتی دیرینه دارند و چنان از مراحل کاشت، داشت و برداشت محصولات کشاورزی و باغداری صحبت میکنند که گویی بخشی از وجودشان هستند. اگرچه این دوستی و عشق از کسانی که از سنین کم با علاقه به کشاورزی پرداخته، و دردها و دلتنگی‌هایش را با فعالیت در باغ و زمین کشاورزی کم‌رنگ و حتی محو می‌کند، دور از انتظار نیست.
صنایع دستی زنان روستا همچون کتابی تاریخی است که گذشته فرهنگ مردم را در این روستا ورق می زند و حصیر بافی، پته دوزی، ملیله بافی و …هنری است که نسل به نسل در این روستا جاخوش کرده است.
محصولات بافته شده شان به تحسینت وا می دارد چرا که ناخودآگاه در برابر رشته‌هایی سرشار از رنگ قرار می‌گیری .حصیر بافی از برگ درخت نخل شاهكار دستان هنرمند مردمان این روستا است هنر حصیربافی در این روستا قدمتی به اندازه تاریخ این قوم دارد، این هنر سینه به سینه توسط زنان و مردان به نسل ها منتقل شده است .در ادامه گزارش به سراغ زنان هنرمند روستا می رویم ؛
هنگامی که برای نخستین بار او را ملاقات می کنیم استقبال گرم و صمیمی این بانوی روستایی ما را مجذوب خود کرد و در این گفتگوی صمیمی گفت: پیر و جوان ما با لمس همین الیاف نرم و سخت روزگار می‌گذرانند و سرانگشتانشان، همچون سرانگشت قالیبافان ناسور شده است. سرپنجه روستاییان آشنا با نخل و الیاف، طوری از طبیعت تربیت گرفته كه با كم و زیاد زندگی بسازند و گله و شكایت نداشته باشند.
شرايط بد اقتصادي
وصله های ناجور روی لباس‌هایش را به یاد دارد و اینکه ناچار بود هرسال با یک دست لباس بسازد. به‌خاطر شرايط بد اقتصادي ناچار بود و با كم و كاستي‌هاي زيادي بسازند اینها را علی . م می گوید : كه زندگي‌اش اكنون با شرايط قبل قابل مقايسه نيست. او حالا يكي از كارآفرين‌هاي كشورمان است كه می خواهد صنايع‌دستي این روستا را معرفي كند و با تشكيل تعاوني هایی خيلي‌ها را صاحب درآمد كند.
کبری ۲۵ ساله است، به‌قول خودش، پنج کلاس سواد دارد کنارش می نشینیم او با لهجه شیرین ارم نارمی اش می گوید : حصیربافی یعنی دست های زمخت, نگاهی خلاق و دلی سرشار از صبوری.
یکی از هنرمندان روستای کلاب از مشکلات این حوزه گفت و درخواست کرد : از نمایشگا‌ه‌های صنایع دستی کرمان و کشور مطلع نمی‌شوم. بنابراین از ادار‌ه میراث فرهنگی و صنایع دستی درخواست دارم که ضمن حمایت بیشتر از هنرمندان صنایع دستی، ما را از برگزاری نمایشگا‌ه‌های مختلف مطلع کند، همچنین ما را به ادارات دولتی بیشتر معرفی کنند تا دستگا‌ه‌های اجرایی به جای خرید تابلوهای خارجی، از آثار هنرمندان بومی خریداری کنند.
ورزش های سنتی و بازی های بومی و محلی
ورزش های سنتی و بازی های بومی و محلی دارای جنبه های نشاط و شادابی است و پیوستگی عمیق با زندگی و معیشت مردم دارد و از مهم ترین اجزاء فرهنگ مردم هر ناحیه به شمار می آید. در این گزارش سعی بر آن شد تا به تاثیر «ورزش های بومی و محلی» و توجه به حفظ، توسعه و معرفی آن به عنوان یکی از نمودهای صنایع فرهنگی پرداخته شود . آنچه در این گزارش مورد اهمیت است نقش و تاثیرات این بازیها بر توسعه اقتصادی است اما علی رغم وجود این بازیهای بومی و محلی ما نه تنها نتوانسته ایم توسعه اقتصادی مد نظر را به دست آوریم بلکه حتی بسیاری از این بازی ها به دست فراموشی سپرده شده و نسل کنونی تقریبا با آن بیگانه اند و این بیگانگی با آن به نوعی سدی در برابر بسط و گسترش آن نیز محسوب می شود.
حسن موسی باغی دهیار روستای کلاب صوفیان در این گفتگو اظهار داشت : ماچلوس،کلیا،استک پرتکا،تربه بازی، سوغلا،سوکورمچ،لوپارا،غل غلو بازی از جمله بازی های بومی محلی است و چنانچه در آینده فکری برای حفظ، ثبت و معرفی این بازی ها نشود ممکن است در آینده بسیاری از آنها به دست فراموشی سپرده شود.
لزوم احیاء و ترویج آداب و سنن منطقه
موسی باغی تاکید داشت : این اقدامات تا حدی می‌تواند بازیهای بومی و محلی را احیا کند اما بازهم کافی نیست و یکی از مهمترین راهکارهای آن بعد از مشخص شدن متولی آن این است که ادارات متولی بودجه ای را برای آن پیش بینی کنند تا این مطالب در درجه اول مکتوب شود و این بازیها، نحوه برگزاری آن، اسم، ریشه و دلیل شکل گیری آن از طریق آثار مکتوب معرفی شود و سپس آن را در مدارسمان آموزش داده و رواج دهیم.
موسی باغی خاطرنشان کرد: برگزاری جشنواره ورزش های سنتی و بازی های بومی و محلی می تواند گامی به منظور احیاء و ترویج آداب و سنن منطقه باشد.
در پایان این گزارش مردم از مسولین خواستند که میراث گذشتگان که نشان از فرهنگ بومی و اصیل منطقه را دارد که بعضا قدمت برخی از بازی ها به اندازه تاریخ می باشد، احیا کنند.
دل کندن ازاین روستا و مردمان باصفایش کار آسانی نیست. چنان اسیر افسونش میشوی که رها شدن از آن سخت است. اما چاره ای جز رفتن نیست. باید برای دیدن نادیده های دیگر از این نیز گذر کرد.
نظرات