لزوم راه اندازی بانک اهدا سلول های بنیادین در کرمان/ نیازمند مساعدت مسوولین هستیم

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری گلدشت کرمان، ساعت ۸:۳۰ صبح دوشنبه سوم اردیبهشت ماه، در محوطه ی معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی کرمان زمان و محل تجمع تعدادی از خبرنگاران حوزه سلامت برای بازدید از مرکز نوآوری سلولهای بنیادی و پزشکی بازساختی و مرکز تحقیقات علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی کرمان اعلام شد و این بازدید از مرکز نوآوری سلولهای بنیادی و پزشکی بازساختی که ساختمان آن درست در چند قدمی معاونت درمان بود شروع شد؛ ساختمانی که انرژی خود را از جوانان با انگیزه و خوش مشربی با فاصله های سنی کم می گرفت و دور هم جمع شده بودند تا به سهم خود گام های ماندگاری برای بیمارانی که به کمکشان نیاز دارند بردارند.

ثبت بیش از ۲۰ اختراع

دکتر آرمان شهابی مدیر داخلی مرکز سلول های بنیادی و همکارانش جوانان قابلی بودند که هفته سلامت و این بازدید سبب شد بار دیگر باور کنیم هنوز هستند جوانانی که علیرغم پستی و بلندی های حوزه درمان همچنان امیدوارند و می خواهند تمام تلاش خود را برای برطرف کردن برخی خلاهای درمانی بکار گیرند.

آنها در این مرکز  تحقیقات و آزمایش‌های مهمی انجام می دهند؛ مرکزی که اگر قرار باشد مشابه آن در جای دیگری از کشور آغاز به کار کند موسسین به آنجا ارجاع داده می شوند تا از نزدیک شاهد فعالیت های آن باشند. ناگفته نماند که در حال حاضر۹ مرکز نوآوری سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی در ایران فعالیت می‌کنند.

آنطور که آرمان شهابی می گوید مرکز کرمان طی چهار پنج سالی که از عمرش می گذرد نه تنها توانسته خدمات گسترده ای به استان کرمان بلکه به استان های همجوار خود ارائه دهد؛ حتی در ایام کرونا که امیدی به درمان برخی بیماران نبود‌ بیش از ۲۰۰ بیمار به مرکز مراجعه کردند و درمان شدند.

ثبت بیش از ۲۰ اختراع در راستای رسالت مرکز نوآوری سلولهای بنیادی و پزشکی بازساختی از جمله اتفاقات خوبی بود که آرمان شهابی این جوان ۳۶ ساله از آن سخن به میان آورد و گفت که از بین این اختراعات ۱۰ محصول ساخته شده است که پنج مورد آن موفق به دریافت مجوز و حتی فروش شده است.
بیش از ۷۰ طرح تحقیقاتی هم در این مرکز در مرحله انجام است و حتی بیش از ۱۰۰ پاپلیکیشن در مجلات معتبر دنیا نیز چاپ شده است.

انجام تست‌ها و آزمایش‌های تشخیصی در مرکز نوآوری سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی دانشگاه علوم پزشکی در زمینه‌های مختلفی چون نازایی، سابقه سقط مکرر، نقص مغز استخوان، پایش سیستم ایمنی برای بیماری ایدز صورت می گیرد.

یک دستگاه جالب برای ساخت اعضای اولیه انسان

از صحبت های مدیرداخلی مرکز و بازدیدهایی که در ادامه صورت گرفت متوجه شدیم این مرکز دارای چند بخش است که “اتاق تمیز” ۲۵۰ متری از مهمترین بخش های آن به شمار می رود.

آرمان شهابی حین بازدید توضیحاتی در خصوص اهمیت این بخش ارائه کرد و گفت: با توجه به ضرورتی که وجود داشت این مرکز با جذب فارغ التحصیلان زبده رشته های نوین پزشکی فعالیت خودرا شروع کرد و در کنار آن با پزشکان متخصص چشم، ارتوپدی، ناباوری و … هم ارتباط برقرار کرد.

او افزود: در واقع در این مرکز هدف این است که تحقیقات انجام شده جنبه کاربردی داشته باشند زیرا جزو مراکز نوآوری محسوب می شوند و هدفشان این است تحقیقات به سمت محصول محور و خدمات برده شوند و اصلا در این مرکز طرح های صرفا تحقیقاتی پذیرفته نمی شود.

دستگاه بیو پرینتر(چاپگر زیستی سه بعدی) از دستگاه هایی بود که در مرکز نوآوری سلولهای بنیادی و پزشکی بازساختی توسط آرمان‌شهابی ساخته شده بود و مورد بازدید خبرنگاران قرار گرفت و آنطور که او می گفت این قبیل دستگاه ها قرار است در آینده قطعات یدکی انسان را تولید کنند.

او امیداور بود حالا که مدل اولیه این دستگاه برای پوست و غضروف ساخته شده؛ با جذب حمایت بیشتر بشود مدل های پیشرفته آن را برای قطعات کلیدی تری مثل قلب، کبد و کلیه هم ساخت‌.

شهابی ضمن بیان توضیحاتی در خصوص نحوه استفاده و عملکرد این دستگاه گفت که فعلا بعنوان قدم اول تست های حیوانی با این دستگاه گرفته شده است‌‌.

او در ادامه توضیحات مبسوطی مبنی بر دلیل ساخت مدل اولیه این دستگاه برای پوست ارایه کرد که بیانگر این بود بتوان با استفاده از چنین دستگاهی جلوی فوتی های ناشی از سوختگی گرفته شود.

پس از دیدن و شنیدن از  دستگاهی که برای ساخت اعضای اولیه انسان ساخته شده بود؛ آشنایی با دستگاه های دیگری از جمله دستگاهی برای کاشت مو و دستگاه اتوماتیک برای تست پاپ‌اسمیر از دیگر قسمت های جالب توجه این بازدید بود.

شهابی در بخش دیگری از صحبت های خود بر لزوم راه اندازی بانک سلول های بنیادین و متعاقب آن انجام پیوند تاکید کرد و گفت: علیرغم داشتن منابع انسانی و علم کافی به موضوع، بدلیل کافی نبودن تجهیزات لازم، در حال حاضر بصورت محدود فعالیت می کنیم و امکان فعالیت گسترده نداریم اما امیدواریم با تکمیل مرکز بتوانیم خدمات درخوری به مردم استان ارائه دهیم.

این دکترای پزشکی مولکولی، در بخش دیگری از صحبت های خود ضمن یادآور شدن هزینه‌کرد ۳۰ میلیارد تومانی برای ساخت این مجموعه؛ گفت: برای مستقر کردن تجهیزات ما نیازمند مساعدت مسؤولان هستیم.

تجهیزاتی برای پیشرفت بیشتر می‌خواهیم

بازدید از آزمایشگاه فلوسایتومتری و شنیدن صحبت های یکی دیگر از جوانان نخبه مرکز نوآوری سلولهای بنیادی و پزشکی بازساختی کرمان که او هم به نوبه خود مشغول به فعالیت‌های علمی‌ است گوشه دیگری از زمان این تور خبری را به خود اختصاص داد.

به گفته امین گلستانی فارغ التحصیل رشته هماتولوژی ، در آزمایشگاه فلوسایتومتری این مرکز برای اولین بار گام‌هایی در زمینه بیماری‌های کم‌خونی و مغز استخوان برداشته‌ شده و این در حالی است که تا قبل  از آن نمونه‌ها باید به تهران فرستاده می‌شد.

انجام تست طلایی در بیماری‌ها توسط این آزمایشگاه و   توان تعیین و تشخیص اول و آخر بیماری از موضوعات حائز اهمیت دیگری است که گلستانی به بیان آنها پرداخت و گفت که فلوسایتومتری یعنی شناسایی مشخصات متمایز کننده هر سلول.

ابراز نگرانی از تعداد بیماران   PNH

او گفت که مراجعین این بخش زنانی هستند که سابقه سقط های مکرر دارند یا افرادی که  دچار کم خونی یا بیماری های مغزواستخوان هستند. پایش سیستم ایمنی و تست مبتلایان ویروس ایدز در این قسمت انجام می شود.

گلستانی از سرعت، دقت، کیفیت و صحت تست های انجام شده در این بخش مرکز سخن به میان آورد و گفت که شاید اینجا کمتر جایی باشد که آزمایشات تحقیقاتی و بالینی بطور همزمان و با دقت در آن انجام شود.

او با ابراز تاسف از اینکه بیشتر مراجعه کنندگان این آزمایشگاه در کرمان بیماران  PNH یا همان کم خونی مغز استخوان هستند گفت که خوشبختانه این آزمایش در کرمان زیر نظر افراد متخصص انجام می شود و نیازی به رفتن به شهر دیگری نیست.

ساخت نانوی گیاهی در  کرمان

در آزمایشگاه دیگری جوانی به نام مهناز امیری که دکترای نانوتکنولوژی دارد مقابلمان می ایستد و خود را مسؤول آزمایشگاه نانوی مرکز معرفی می کند و از کاربردهای مختلف نانوتکنولوژی بعنوان یک علم جدید حرف می زند و اینطور توضیح می دهد که فناوری نانو؛ مطالعه، بررسی و ساخت ذراتی‌ است که یک تا ۱۰۰ نانومتر باشد یعنی بسیار ریز باشد.

او کار آزمایشگاه نانو تکنولوژی را طراحی و ساخت ذره های مختلف نانو و سپس بررسی ذره ها برای کاربردهای مختلف در زمینه های تشخیص، درمان و زمینه های مرتبط با علوم پایه عنوان کرد و گفت که ما موفق به ساخت نانوی گیاهی در این آزمایشگاه شدیم.

امیری در ادامه از تولید پماد ترمیم زخم سوختگی با نانوی ذرات گیاهی سخن به میان آورد و گفت این پماد که روی حیوانات هم تست شده و نتایج رضایت بخشی داشته نسبت به پمادهای معمولی بهتر است.

استفاده از نانو ذرات برای درمان سرطان

او گفت که نانوذرات ساخته شده برای درمان سرطان  استفاده می شود‌. بعنوان حامل هایی دارویی کاربرد دارد زیرا هدف دارو رسانی هدفمند است یعنی نانوذره مستقیما به محلی که باید اثر بگذارد برود و سلول سرطانی تخریب شود اما سلول سالم آسیب نبیند.

امیری گفت که استفاده بعنوان سنسور مواد مخدر، سنسور مواد دارویی و فرمت های دارویی مختلف  از دیگر موارد کاربرد نانوذره است.

تولید زخم پوش برای ترمیم سلول ها

زهرا عامری دانشجوی دکتری مهندسی بافت در یکی دیگر از آزمایشگاه های مرکز حضور داشت و گفت که در آزمایشگاه مهندسی بافت، تحقیقاتی در این رابطه انجام می شود و این مهندسی از سه جز سلول، فاکتور رشد و داربست تشکیل شده است.

اوتوضیحاتی در خصوص تولید زخم پوش ها برای ترمیم سلول ها ارائه کرد و گفت که در این آزمایشگاه موادی برای ترمیم بافت، غضروف، چربی، چشم، دندان و … تولید می‌شود.

عامری ضمن بیان اینکه زخم پوش‌ها در مرحله آزمایشات حیوانی جواب داده و  در برخی از بخش‌های بیمارستان در حال انجام است گفت که بافت زخم های دیابتی وسوختگی ترمیم خیلی سختی دارند و در این راستا اقداماتی در این آزمایشگاه انجام می شود تا ترمیم زودتر از موعد مقرر صورت بگیرد. بعضی از این زخم ها هم که اصلا قابل ترمیم نیستند با استفاده از مهندسی بافت آنها را ترمیم می کنیم.

بررسی اثر انواع داروها

و اما مهلا ستارزاده کارشناس ارشد هماتولوژی و بانک خون که مسئول بخش کشت سلولی این مرکز بود؛ با بیان اینکه انواع سلول‌ها در این آزمایشگاه کشت و اثر انواع داروها روی آنها بررسی می‌شود؛ گفت: بخش کشت سلولی نمونه کوچک شده بخش اتاق تمیز است که قبل از راه اندازی اتاق اکثر تست ها در این قسمت انجام می شد.

ستارزاده گفت که اساس همه تست ها این است که اول روی سلول ها انجام شود و درمحیط کشت، سلول ها رشد کنند تا ببینیم در این محیط، سلول ها چه واکنشی نسبت به آن ماده و دارو نشان می دهند؛ که اگر جواب مساعدی در این مرحله دریافت شود ماده مورد نظر وارد فازهای بعدی که فاز حیوانی  است می شود و پس از آن وارد فاز بالینی می شود.

او اینطور ادامه داد که در این آزمایشگاه انواع مختلف سلول های طبیعی و نرمال بدن مثل سلول های بنیادین و یا انواع سلول های سرطانی  کشت می شود و اثر داروها روی سلول ها بررسی می شود.

تسریع  بهبود زخم در افراد دیابتی

و اما مهسا ناظم زاده کارشناس زخم آخرین جوانی بود که توضیحات لازم را برای آشنایی بیشتر با فعالیت های مرکز به خبرنگاران داد و گفت که در این مرکز اقداماتی در راستای خونرسانی بهتر و تسریع  بهبود زخم در افراد دیابتی، صورت می گیرد.

ناظم زاده با بیان اینکه دیابت یک سری عوارضی را ایجاد می کند گفت: از طرق مختلفی مثل درست کردن زخم پوش خوب، افزایش رطوبت رسانی و رگ زایی، روند تخریب بافت تعدیل می شود.

او از روال طبیعی بهبود زخم در افراد عادی و در مقابل خون رسانی به سلول‌های در حال ترمیم در افراد دیابتی سخن به میان آورد و گفت که غلظت بالای قند خون سلول ها را تخریب کند و این باعث عدم خون رسانی، اکسیژن رسانی صحیح و نرسیدن مواد غذایی خوب به بافتها می شود.

بیشتر بخوانید:

بازدید خبرنگاران حوزه سلامت از دو مرکز دانشگاه علوم پزشکی کرمان